درمان پارانوئید(اختلال شخصیتی)

درمان پارانوئید

تشخیص و پی بردن به  علائم پارانوئید اغلب از سوی اطرافیان مطرح می شود و برای درمان پارانوئید اقدام می کنند. این اختلال شخصیتی معمولا در سنین نوجوانی و جوانی آغاز می شوند و در طول دوره بزرگسالی ادامه پیدا می کنند. اگر شخصی در اطراف شما مدام دارای علائمی نظیر  سوء ظن، بدگمانی، گوش به زنگ بودن بیش از حد، رفتارهای کنترل گرانه و … باشد و مدام اطرافیان خود را با این رفتارها اذیت کند می توانیم  به داشتن اختلال پارانوئید در او مشکوک شویم. افراد مبتلا دائما به اطرافیان خود شک می کنند و تصور می کنند که قصد توطئه برای او را دارند. به طور مثال در محیط های شلوغ مانند مهمانی اگر اطرافیان با هم با صدای آهسته صحبت کنند فرد احساس می کند که در مورد او صحبت می کنند. این اختلال در افراد مختلف متفاوت است در بعضی از افراد درجه ی پارانوئید کم است و اطرافیان را اذیت نمی کند اما درجه ی شدید این اختلال تحمل را برای اطرافیان دشوار می کند مثلا یک تماس ناشناس بی منظور را نشانه ی خیانت همسر می داند.

از آنجا که کنار آمدن با فردی که پارانوئید دارد کاری مشکل است چون به سختی برای درمان اقدام می کنند و برای درمان رفتار خود و مراجعه به روانپزشک را لازم نمی دانند. برای اینکه فرد را ترغیب به درمان کنید بهتر است تمام راهکارهای که در زیر به کار می بریم را انجام دهید تا بتوانید درمان موفقیت آمیزی را داشته باشید.

اختلال پارانوئید چیست و چه روش هایی برای درمان این اختلال وجود دارد؟

برای اینکه اقدام به درمان پارانوئید کنیم بهتر است ابتدا با آن آشنا شویم . این اختلال از انواع اختلالات شخصیت دسته A می باشد. همانطور که گفتیم شک و تردید نسبت به افراد یکی از رایج ترین نشانه های اختلال است. افراد با این درجه شک و تردید همیشه به دنبال آسیب از طرف دیگران هستند و همیشه در حالت دفاعی قرار دارند. عدم اعتماد به اطرافیان به طرز وحشتناکی در این اختلال وجود دارد. سرزنش دیگران، عدم پذیرش مسئولیت اشتباهات، برداشت خصومت و غرض ورزی از صحبت های دیگران، نداشتن زندگی عاطفی مناسب، و میل به تنهایی و انزوا می تواند از نشانه های اختلال باشد.

اما تمام این بدخلقی ها باعث می شود که پیشنهاد درمان را قبول نکنند. این اختلال برخلاف اختلالاتی نظیر افسردگی، اضطراب و وسواس که خود در پی درمان هستند افراد مبتلا به پارانوئید هیچ وجه بیماری خود ر ا نمی پذیرند و درمان را قبول نمی کنند.از نظر این بیماران پیشنهاد درمان از اطرافیان ممکن است تهدید محسوب شود. اگر از طریق راه کارهای لازم بتوانیم فرد را برای درمان ترغیب کنیم ممکن است در ابتدای درمان تمام این مشکلات را با درمانگر داشته باشد و بی اعتمادی به مشاور یا روان شناس زمان درمان را طولانی تر کند. روش های درمان اختلال پارانوئید شامل درمان با روش شناختی رفتاری، آموزش مهارت های ارتباطی، آموزش خانواده و خانواده درمانی، دارو درمانی و … می باشد که در زیر به توضیح هر کدام می پردازیم.

درمان اختلال شخصیت پارانوئید با روش شناختی رفتاری

درمان پارانوئید به روش شناختی رفتاری سعی دارد تا با شناسایی الگوهای فکری و فرض های اشتباه به فرد مبتلا  شواهدی را نشان دهد که به او ثابت شود که دیگران قابل اعتماد هستند و جهان و اطرافیان او تهدیدی برایش محسوب نمی شوند. بالا بردن کارایی فرد در این روش یکی از اصولی است که فرد را کمک می کند تا بدون ترس و گوش به زنگ بودن از پس موقعیت های خود براید.همکاری با بیمار و جلب اعتماد او برای شروع درمان لازم و اساسی است. اصولا درمانگران به جواب دادن مستقیم به این گونه افراد خودداری می کنند تا بیمار احساس حمله و تهدید به او دست ندهد.

نقش آموزش مهارت های ارتباطی در درمان پارانوئید

در درمان پارانوئید معمولا یک روش جوابگو نمی باشد و درمانگر در کنار روش های شناختی از مهارت های ارتباطی نظیر همدلی کردن، ارتباط چشمی و جرات ورزی استفاده می کند.افزایش جرات می تواند به افراد کمک کند تا تقاضای خود را بدون خشونت با دیگران در میان بگذارند.و حس بدبینی را در آن ها کاهش دهند تا بتوانند به شیوه های بهتر به اهداف خود برسند.

آموزش خانواده و خانواده درمانی چه نقشی در درمان پارانوئید دارد؟

برگزارهای کلاس های آموزشی برای خانواده ها در فرایند درمان پارانوئید به آن ها نحوه رفتار و ارتباط مناسب با این گونه افراد را آموزش می دهد. این آموزش ها و راه­کارها فشار روانی که خانواده ها متحمل می شوند را کاهش می دهد.

درمان پارانوئید با دارو

معمولا در درمان پارانوئید از دارو استفاده نمی شود. دلیل استفاده نکردن دارو در این اختلال به خود شخص باز می گردد. چون به دلیل داشتن شک زیاد به اطرافیان و حتی دکتر نمی تواند دارو را مصرف کند. اگر فرد اضطراب و استرس داشته باشد می توان از داروهای آرام بخش و ضد اضطراب استفاده کرد.