پرخاشگری

پرخاشگری  رفتاری است که موجب آسیب رساندن به دیگران میشود پرخاشگری میتواند به  صورت رفتاری و  یا میتواند به صورت کلامی و گفتاری نمود پیدا کند.

انواع دیگری از پرخاشگری وجود دارد که به پرخاشگری خصمانه یا پرخاشگری وسیله ای شناخته میشود،  به این معنی که فرد رفتار پرخاشگرانه را در جهت رسیدن به هدفی به کار می گیرد.

تفاوت بین جرات ورزی و پرخاشگری

جرات ورزی معمولا جهت دفاع از حق و حقوق فرد و یا بیان کردن خواسته ها و انتظارات از سمت کودکان است.

کودکان معمولا در دوازده ماهگی شروع به رفتارهای پرخاشگرانه میکنند که  این رفتار بیشتر برای بدست آوردن متعلقاتی مثل اسباب بازی می باشد.

پرخاشگری در سال های اولیه دبستان کمتر دیده میشود اما اتفاقی که مهم است تغییرات به وجود آمده در نوع پرخاشگری است که در دوران دبستان به صورت رفتار خصمانه تعریف میشود.

کودکانی که در سال های ابتدایی کودکی پرخاشگری دارند در جوانی و بزرگسالی هم این رفتار را بیشتر از هم سن های خود بروز می دهند.

وقایع تنش زا مثل جدایی والدین،  ورود فرزند جدید به کانون خانواده،  وجود ناکامی های مختلف برای کودکان میتواند رفتار پرخاشگرانه را در کودکان افزایش دهد. جالب است بدانید اگر رفتار های پرخاشگرانه بیش از یک ماه ادامه داشته باشد تبدیل به یک الگوی رفتاری خواهد شد.

عوامل ایجاد خشم

عوامل محیطی

آلودگی هوا، آلودگی صوتی، گرمای شدید، جمعیت بالا، ترافیک  در منطقه، درد و گرسنگی میتواند زمینه ساز خشم در کوکان یا حتی بزرگسالان باشد.

عوامل فردی

عوامل محیطی همیشه توجیه کننده خشم نیست بلکه افکار و باورهای فرد نسبت به پیرامون نیز میتواند زمینه ساز خشم باشد، به اعتقاد لازاروس ارزیابی ابتدایی از اتفاقات اطراف، که فرد آن ها را منفی یا تهدید کننده بداند موجب احساسات منفی و پرخاشگری در او میشود.

پیامد های پرخاشگری

پرخاشگری به دلیل ایجاد رنجش در دیگران موجب انزوای فردی، طرد شدن و قطع ارتباط میشود. علاوه بر آن بر سلامت فرد تاثیر مستقیم دارد. فردی که عصبانی و پرخاشگر است معمولا صورتی برافروخته، تنفس سطحی، عضلات منقبض و تپش قلب را تجربه می کند.

پرخاشگری های بلند مدت موجب اختلالات قلبی و عروقی می شود همینطور این مشکل آشفتگی های ذهنی نیز در پی دارد که خود امکان تفکر منطقی و استدلال واقع بینانه را از فرد سلب می کند. پرخاشگری زمینه ساز فرار از خانه، اعتیاد، افسردگی، اضطراب، ترس های نا به جا، اخراج از کار، خودکشی و همینطور موجب تخریب اموال است.

فردی که پرخاشگری را تجربه میکند تحریک پذیر است و معمولا دست به رفتار های تکانشی میزند که این امر در کنترل رفتار نقش اساسی دارد و حتی فرد نمیتواند در آن لحظه رفتار اجتماعی مناسب را تشخیص دهد. برای دست یابی کنترل شخصی بهتر است فرد دلایل بروز این رفتار ها را بفهمد در این صوت میتواند کمک فزاینده ای به کنترل  خشم  خود نیز بکند.

شیوه های ابراز خشم

جسمانی

بسیاری از افراد به دلیل قضاوت اطرافیان بیم آن را دارند که مبادا رفتارشان مورد تایید و تصدیق دیگران واقع نشود بنابر این آن را پنهان میکنند که در نهایت موجب بروز عوارض جسمانی مانند میگرن، ورم های مفصلی و سردرد های مکرر  میگردد.

خود مجازات کننده ها

در این مدل از ابراز خشم افراد به دلیل عدم مدیریت صحیح خشم دچار احساس گناه میشوند و خشم مجال بروز پیدا نمیکند  که همین اتفاق عزت نفس فرد را نشانه می گیرد و به بدرفتاری هایی مثل پرخوری، خوابیدن زیاد، افراط در خرید و گرسنگی کشیدن عمدی می انجامد.

منفجر شونده ها

به دلیل سوء مدیریت در پرخاشگری فرد خشم را به صورت رفتار خصمانه ی کلامی و یا جسمانی بروز میدهد و به هر فردی که در اطرافش است هجوم میبرد این افراد در ابتدا خشم را سرکوب میکنند و ناگهان همچون یک زودپز منفجر میشوند و تمام عصبانیت خود را یکباره بر سر اشخاصی که گناهی ندارند خالی میکنند این نوع از خشم معمولا با بیماری قلبی ارتباط دارد.

مخفی کننده ها

این افراد هم مانند دسته قبل در مدیریت خشم خود ناتوانند اما تفاوت این دسته این است که فرد عصبانی، خشم خود را به فردی که موجب عصبانیتش شده ابراز میکند اما به صورت غیر مستقیم که از لحاظ اجتماعی مشکلی حاصل نشود. طعنه زدن و تلافی کردن از جمله واکنش های این دسته هستند.

برخی از اختلالات روانشناختی که موجب پرخاشگری میشود

• اختلال بیش فعالی و کمبود توجه
• اختلال سلوک
• اختلال استرس پس از ضربه یا تروما
• طیف اوتیسم
• اختلال انفجاری متناوب
• اسکیزوفرنی

در شرایط مختلف هرکدام از اختلالات ذکر شده  می تواند به پرخاشگری بیانجامد. افرادی که اختلال دو قطبی یا طیف اوتیسم دارند وقتی از صحبت کردن آنها ممانعت به عمل بیاید پرخاشگری میکنند و اگر فردی اختلال سلوک داشته باشد خشمی که ابراز میکند به صورت عامدانه است.  در کودکان با اختلال بیش فعالی،کمبود توجه و عدم تمرکز کودکان به دلیل وجود رفتار های تکانشی برخورد های پرخاشگرانه را بیشتر بروز می دهند.

چگونگی درمان پرخاشگری؟

جهت درمان پرخاشگری اولین گام شناسایی نوع پرخاشگری وعلت بوجود آمدن آن می باشد که  بهتر است به صورت موردی بررسی شود. این امر میتواند بسیار کمک کننده باشد  تا مشکل پرخاشگری راحت تر برطرف گردد.

اگر پرخاشگی به دلیل ناکامی در کودک یا حتی بزرگسال ایجاد شده، بهتراست فرد را در جهت رسیدن به مقصود و هدف یاری رسانید.

اگر علت بوجود آمدن پرخاشگری اضطراب باشد میتوان به کمک مشاوران و درمانگران علت نگرانی های درونی فرد را مشخص نمود و در جهت مقابله با آن ها به او کمک کرد.

در مواردی که علت اصلی پرخاشگری افسردگی باشد باید به مواردی که کودک آنها را از دست داده بیشتر پرداخت.

گاهی پرخاشگری به دلیل داروهای مختلفی است که کودکان و بزرگسالان مصرف میکنند که در این موارد حتما باید به روانپزشک یا مشاور مراجعه شود.

چنانچه پرخاشگری از نوع خصمانه باشد بهتر است کودک از آزار و اذیت ها دور نگه داشته شود تا مجبور نباشد از فردی انتقام بگیرد.

زمانی که کودک دچار کشمکش های ذهنی است  مشاور با پرسیدن سوالات باز، این کشمکش ها را رفع میکند و اجازه میدهد کودک احساسات خود را بدون نگرانی شرح دهد.

روانشناس گاهی میتواند از طریق تغییر دادن سبک زندگی فرد آرامش بیشتری را برای او ایجاد کند یا با ارجاع دادن فرد به روانپزشک داروهای مورد نظر جهت مدیریت خشم  و پرخاشگری را برای او تجویز کند.

انتخاب یک مرکز مشاوره خوب برای کنترل پرخاشگری

مرکز مشاوره پیشرو سی سی یکی از بهترین مراکز مشاوره در شرق تهران است که در راستای کنترل خشم و بهبود پرخاشگری در کودکان و بزرگسالان خدمات ارزنده ای را به مراجعان خود ارائه می دهد.